Deze zomer werd Londen en andere grote steden in Groot-Brittannië opgeschikt door massale plunderingen. De daders: voornamelijk hangjongeren uit lage sociale milieus, zowel allochtoon als autochtoon. Kort voor de plunderingen verscheen Attack The Block in de Britse bioscopen, het regiedebuut van komiek Joe Cornish. In de trailers bleek al snel dat deze sciencefictionfilm handelt over een groepje criminele hangjongeren (autochtoon en allochtoon) die de strijd aangaan met buitenaards wezen. Deze monsterlijke creaturen hebben het (om één of andere reden) op hun locale Londense flat ‘the block’) gemunt.
Op basis van deze premisse was ik aanvankelijk bang dat het om een Britse hiphop/hoodie-cultuur verheerlijkende komedie zou gaan – en dat net in de tijd van de plunderingen. Ook PVV-minnend Nederland wist Attack The Block op het Internet te vinden en sprak over een ‘multiculti-propaganda film, gefinancierd door de PvdA’. Verheerlijkt deze vlotte alien-slasher de Britse straatcultuur (waar niemand nu eigenlijk op zit te wachten) of zit er meer achter Attack The Block?
De protagonist van de film is de vijftienjarige Moses, meesterlijk vertolkt door het jonge talent John Boyega. Een stille, maar harde jongen die opgevoed is door zijn bijna-altijd afwezige oom. Moses leidt de locale mob van bevriende leeftijdsgenootjes; een groepje wannabe gangsters. De film start met een nachtelijke scene waarin dit clubje, getooid met capuchons en fietsend op BMX-jes, de ziekenhuiszuster Sam (Jodie Whittaker) overvallen. Kort daarna mollen ze een – op het eerste oog – onschuldige alien.
Op dit punt zullen de meeste bioscoopgangers een gloeiende hekel aan Moses aan zijn maatjes hebben gekregen. Maar nu begint de film eigenlijk pas echt: een ander, meer monsterachtige alien-variant valt namelijk de wijk binnen. De luchtige, bijdehante toon waarmee de film begon (in de stijl van Shaun Of The Dead, Hot Fuzz en Scott Pilgrim – films van dezelfde productiemaatschappij) is dan voorbij en de film krijg een duisterdere, realistischere, maar ook een meer moralistische toon.
Tijdens deze nacht komen Moses en co. onder grote druk te staan: niet alleen van binnenvallende aliens, maar ook van de daadwerkelijke gangsters die de dienst in hun wijk uitmaken. De jongens leren wat de consequenties zijn van hun asociale en criminele gedrag. Elk lid van het clubje wordt uitgediept na de oppervlakkige kennismaking aan het begin. Ondanks dat de film maar 80 minuten duurt (precies lang genoeg voor zo’n vlotte film) krijgt ieder personage een eigen gezicht, bijvoorbeeld plaatselijke drugsdealer Ron (Nick Frost). Uiteindelijk leren de jongens hun verantwoordelijkheid te nemen: vooral Moses, die op determineerde wijze zijn block probeert te redden van de aliens en daarmee boete probeert te doen voor zijn kwade daden uit het verleden.
Zo is Attack The Block uiteindelijk is intelligente, verfrissende slasher met een sociologische, moralistische ondertoon. Het sciencefictionelement is verwaarloosbaar, maar dat doet er eigenlijk niet toe. Verheerlijkt deze film uiteindelijk het type jongere die verantwoordelijk was voor de recente plunderingen in Londen? Nee, dat doet het niet. Moses en zijn kameraden doen hun best om de andere buurtbewoners tegen het kwaad te beschermen, maar de weg tot sociale acceptatie is een lange. Hun (mis-)daden uit het verleden worden niet zomaar vergeten. Wel laat de film zien dat redemptie mogelijk is, evenals een weg uit de sociale misère van de Britse achterstandwijken. In plaats van te kiezen voor een zwaar sociaal drama heeft regisseur Cornish deze boodschap in een vlot, aanstekelijk en vooral onderhoudend jasje gestoken. Attack The Block is voor mij – samen met genregenoot Trolljegeren – zonder twijfel één van dé verassingen van filmjaar 2011. (Eru)
8.8
tasteless enterprise 